වත්කම් ප්‍රකාශන හෙළිදරව්වෙන් උඩු යටිකුරුව ගිය අපේ දේශපාලන කතිකාව....

නිර්ධන පන්තියේ සිට ධනපති පන්තිය දක්වා...
පසුගිය කාලය පුරාම අපේ සමාජයේ පැවති පොදු මතය වූයේ වසර 76ක් රට පාලනය කළ සියලු දෙනාම ''ධනපති පන්තියේ'' දේශපාලඥයන් බවයි. ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධව, වත්මන් ආණ්ඩුව නියෝජනය කරන අනුර කුමාර දිසානායක ඇතුළු දේශපාලන බලවේගය තම ජීවන රටාව "අල්පේච්ඡ" සහ ''නිර්ධන පන්තියේ'' ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන බව පොදු සමාජයේ පිළිගැනීම විය. ඔවුන් වැටුප් නොගන්නා, වරප්‍රසාද පක්ෂයට පරිත්‍යාග කරන, සහ අනුන්ගේ පරිත්‍යාගවලින් ජීවත් වන, ජනතාව අතර ජනතාව මෙන්ම දුක් විඳිමින් ජීවත් වන  පරපුරක අය ලෙස විශ්වාස කළ බොහෝ දෙනා ''ඔවුන්ගේ බැංකු ගිණුම් හිස්'' යැයි උපකල්පනය කළාට වරදක් නැත.
වත්කම් ප්‍රකාශන නීතියේ විකාශය හා එළිදැක්වීම
මේ අතර, 2023 අංක 9 දරණ ''දූෂණ විරෝධී පනත'' යටතේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ ප්‍රසිද්ධියට පත් කිරීමේ නව නීතිමය අනිවාර්යතාවක් ඇති විය. 1975 වසරේ තිබූ පරණ පනත වෙනුවට අලුතින් සම්මත වූ  මෙම නව නීතිය, ජනතාවට ''2025 පෙබරවාරි මාසයේදී'' ප්‍රථම වතාවට CIABOC වෙබ් අඩවිය ([https://ads.ciaboc.lk/](https://ads.ciaboc.lk/)) ඔස්සේ දැකබලා ගැනීමට අල්ලස් කොමිසම අවස්ථාව ලබා දුන්නේය. මෙය දූෂණය අවම කිරීමට සහ විනිවිදභාවය ඉහළ නැංවීමට ගත් පියවරක් වුවද, ප්‍රකාශවල ''බැංකු තොරතුරු සඟවා තිබීම'' සහ ''සත්‍යාපනය දුර්වල වීම'' හේතුවෙන් එහි අඩුපාඩු පවතින බව විද්වත් මතයයි. ඒක වෙනම කතාවකි.  එහෙත් නිර්ධන පංතියේ යැයි මෙතක් කලක් ජනතාව විශ්වාසය තබා සිටි පිරිස ''තමන් සිතන තරම් නිර්ධන පංතියේ අය නොවේ'' යැයි දැනගන්නට කරුණු මේ තුළ ඕනවටත් වඩා තිබුන බව පැහැදිලිය. 

පහත දැක්වෙන වගුව මගින් ජනප්‍රිය මන්ත්‍රීවරුන් කිහිප දෙනෙකුගේ වත්කම්වල විවිධත්වය පෙන්නුම් කරයි. (2025 සැප්තැම්බර් දත්ත අනුව):

             මන්ත්‍රීවරයා                    තනතුර       වත්කම් (රු. මි.)                මූලාශ්‍රය

1.  අනුර කුමාර දිසානායක    ජනාධිපති          57                   CIABOC ප්‍රකාශ 
2.  හරිනි අමරසූරි                 අග්‍රාමාත්‍ය          27                   CIABOC ප්‍රකාශ 
3.  විජිත හේරත්                   අමාත්‍ය             37                   CIABOC ප්‍රකාශ 
4.  වසන්ත සමරසිංහ             අමාත්‍ය             275                 CIABOC ප්‍රකාශ 
5.  නාමල් රාජපක්ෂ              පා. ම.              168                  CIABOC ප්‍රකාශ 
6.  හර්ෂ ද සිල්වා                  පා. ම.              750+                CIABOC ප්‍රකාශ

''ක්‍රිප්ටෝකරන්සි'' නාමල්ට වරදක්? වසන්තට පාන්?
මෙම වත්කම් ප්‍රකාශන 200ක් අතරින් වඩාත් විමතියට හේතු වූ කරුණක් වූයේ වාණිජ හා වෙළඳ අමාත්‍ය ''වසන්ත සමරසිංහ'' මහතාගේ ප්‍රකාශනයේ "ක්‍රිප්ටෝකරන්සි" පිළිබඳ සඳහනක් තිබීමයි. මීට පෙර, මැතිවරණ වේදිකාවලදී රාජපක්ෂවරුන්ට එරෙහිව නැගූ ප්‍රබල චෝදනාවක් වූයේ ඔවුන් ජාත්‍යන්තර මුදල් ''ක්‍රිප්ටෝකරන්සි'' ලෙස සඟවාගෙන සිටින බවයි. එවකට එය "තහනම් ආයුධ ළඟ තබා ගත්තාක්" වැනි බරපතල වරදක් ලෙස සමාජය විසින් පිළිගන්නා ලදී.
වසන්ත සමරසිංහ මහතාට ක්‍රිප්ටෝකරන්සි වත්කමක් තිබීමත් සමග,"නාමල් රාජපක්ෂ ක්‍රිප්ටෝ තබා ගැනීම වරදක් වූයේ නම්, වසන්ත සමරසිංහ තබා ගැනීම වරදක් නැතිද?" යන ප්‍රශ්නය සමාජය තුළ උද්ගත විය.

 (නාමල් ළඟ ක්‍රිප්ටොකරන්සි මුදල් ඇති බවට අප තොරතුරු දන්නේ නැත. එහෙත් කාලයක් තිස්සේ ඔවුන්ගේ විරුද්ධවාදීහු ඇතිකර තිබූ සමාජ මතය වූයේ නාමල්ලා ක්‍රිප්ටො කරන්සි මගින් බොහෝ සේ පොහොසත් බවයි)

නීතිමය තත්ත්වය: තහනමක් නැති 'අවදානම්' වත්කමක්
ශ්‍රී ලංකාවේ ''ක්‍රිප්ටෝකරන්සි නීත්‍යානුකූල මුදල් ලෙස පිළිගන්නා නොලැබේ''. කෙසේ වෙතත්, මහ බැංකුව (CBSL) දැඩි අවදානම් පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවූවද, එය තබා ගැනීම සඳහා ''සෘජු නීතිමය තහනමක් නොමැති'' බව පෙනේ.
''අනතුරු ඇඟවීම්:'' මහ බැංකුව (2023 දැනුම්දීම) ක්‍රිප්ටෝ භාවිතය සම්බන්ධ මූල්‍ය, නීතිමය සහ ආරක්ෂක අවදානම් පවතින බවට අනතුරු අඟවා ඇත.' විදේශ විනිමය පනත යටතේ ''ක්‍රෙඩිට්/ඩෙබිට් කාඩ් භාවිතයෙන්'' ක්‍රිප්ටෝ ගනුදෙනු කිරීම තහනම්ය.
''අනාගතය: මුදල් සෝදිසි කිරීම වැළැක්වීමේ (AML/CFT) පියවර යටතේ ක්‍රිප්ටෝ සේවා සපයන්නන් ලියාපදිංචි කිරීමට සාකච්ඡා පවතින අතර, ''2025 ඔක්තෝබර් 1 සිට'' විදේශීය ඩිජිටල් සේවාවන් (ක්‍රිප්ටෝ හුවමාරු ඇතුළුව) සඳහා ''18% VAT බද්දක්'' පැනවීමට සැලසුම් කර ඇත. මෙම බදු පැනවීම ක්‍රිප්ටෝ භාවිතය ''තහනම් නොවන බවට'' ඇඟවුමකි.

වසන්ත සමරසිංහ මහතා තම වත්කම් ප්‍රකාශයේ ක්‍රිප්ටෝකරන්සි සඳහන් කර ඇත්තේ පවුල් උරුමයන් සහ ව්‍යාපාරික කටයුතු ඔස්සේ ඒවා හිමි කරගත් බව පැහැදිලි කරමිනි. යම් වත්කමක් ළඟ තබා ගැනීම ''තහනම් බවට චෝදනා නැති'' බැවින්, එය නීත්‍යානුකූල බවට ඇඟවුමක් ඇත.

කෙසේ වෙතත් මෙම නව තත්ත්වය මගින් පැහැදිලි වන්නේ, ක්‍රිප්ටෝකරන්සි යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මූල්‍ය රෙගුලාසි යටතේ "තහනම්" ඒකකයක් නොවන බවයි. රාජපක්ෂට ක්‍රිප්ටෝකරන්සි මුදල් ළඟ තබා ගැනීමට හැකියාව ඇති සේම, වසන්ත සමරසිංහටද එය එසේමය. දැන් තවදුරටත් ''ක්‍රිප්ටෝකරන්සි'' පදනම් කරගෙන රාජපක්ෂලා ඇතුළු පිරිස "හොරු" ලෙස හංවඩු ගැසීමට ''නීතිමය හෝ සදාචාරාත්මක'' පදනමක් නැත. ශ්‍රී ලංකාවේ මූල්‍ය රෙගුලාසි තුළ ක්‍රිප්ටෝකරන්සි පිළිබඳ ඇත්තේ තවමත් ''විවාද සම්පන්න අදහසක්'' මිස ස්ථිරසාර නිගමනයක් නොවේ. එබැවින්, දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ට එල්ල කරන චෝදනාවලදී ''නීතිමය සීමාවන්'' පිළිබඳව වඩාත් සැලකිලිමත් විය යුතු බව මෙම නව වත්කම් ප්‍රකාශන නීතිය ඔස්සේ සමාජය උගත යුතුව ඇත.