ක්‍රිකට් පිටියේ ''නොටවුට් ඩිකී'' දිවි සැරියේ ඉනිම නිම කරයි...

ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ ඉතිහාසය පුරා ක්‍රීඩකයන්ට මෙන්ම ක්‍රීඩා ලෝලීන්ටද එකසේ සමීපවූ, ඔවුන්ගේ ආදරය දිනාගත් චරිත අතර, විනිසුරුවරයෙකු ලෙස හැරල්ඩ් ඩෙනිස් "ඩිකී" බර්ඩ් දිනාගත් කීර්තිනාමය  සුළුපටු නොවේ. ශ්‍රී ලාංකික ක්‍රිකට් ලෝලීන් අතරද ඩිකී අමරණීය චරිතයක් වන්නේ ඔහු ක්‍රිකට් පිටියේ පෙන්නුම් කළ සරල සුහදශීලී සුන්දර ඇවතුම් පැවතුම් රටාව නිසාය.  ඒ දයාබර මිනිසා  2025 සැප්තැම්බර් 23 වන දින, වයස අවුරුදු 92 ක්ව සිටියදී යෝක්ෂයර් හි පිහිටි සිය නිවසේදී සාමකාමීව අවසන් ගමන් ගිය පුවත ශ්‍රී ලාංකික ක්‍රීඩා ලෝලීන්ට පමණක් නොව, මුළු මහත් ක්‍රිකට් ලොවටම ගෙන ආවේ ඉමහත් ශෝකකයකි.
ඔහුගේ වියෝව පිළිබඳ පුවත ප්‍රචාරය වීමත් සමගම, ක්‍රීඩා සමාජ, ක්‍රීඩකයන්, විචාරකයන් සහ ක්‍රීඩා ලෝලීන් තම ශෝකය ප්‍රකාශ කරමින් සමාජ මාධ්‍ය පුරවාලූ අතර, එය ඩිකී බර්ඩ් මහතා ක්‍රිකට් පිටියට කළ බලපෑම කෙතරම් දැවැන්තදැයි කියාපාන්නක් විය. විනිසුරුවරයෙකු වෙනුවෙන් එලෙස සංවේදී වීම අතිශය දුර්ලභ සිදුවීමක් වූ අතර, එයින් පැහැදිලි වන්නේ ඔහු හුදු ''නීති පොතේ දැඩි වහලෙකු හෝ පාලකයකු නොවූ බවයි. ඔහු විනිසුරු තීරණවලදී අව්‍යාජභාවය, හාස්‍යය සහ අසමසම ශීලීත්වය  මුසු කළ මානව ගුණාංගවලින් පිරි චරිතයක් විය.
යෝක්ෂයර් පතල් කම්කරුවාගේ පුත්‍රයා.
ඩිකී බර්ඩ්ගේ ජීවන ගමන ඇරඹුණේ එංගලන්තයේ, යෝක්ෂයර් ප්‍රාන්තයේ, බාන්ස්ලි නගරයෙනි. 1933 අප්‍රේල් 19 වන දින, ඔහු උපත ලැබුවේ ගල් අඟුරු පතල් කම්කරුවෙකු වූ තම පියාගේ දරිද්‍රතාවයෙන් පිරි නිවසකදීය. ඔහුගේ ජීවිතය හැඩගැස්වීමේදී මේ පරිසරය මහත් සේ බලපෑවේය. “අපි එතරම් ධනවත් පවුලක් වුණේ නෑ” යැයි ඔහු පවසා ඇති අතර, තම පියා ක්‍රිකට් පිත්තක් සහ පාපන්දු සපත්තු යුගලක් මිලදී ගැනීමට වෙහෙස මහන්සි වී මුදල් ඉතිරි කළ ආකාරය ඔහු නිතරම සිහිපත් කළේය.
ඔහු කෙටි කලක් ගල් අඟුරු පතලක සේවය කළ නමුත්, ක්‍රීඩාව කෙරෙහි වූ දැඩි ආශාව නිසා එම රැකියාව අතහැර දැමුවේය. පාපන්දු ක්‍රීඩාවේ වෘත්තීය මට්ටමේ ක්‍රීඩකයෙකු වීමට ඔහුට සිහිනයක් තිබුණද, පාසැල් වියේ දණහිසට සිදුවූ ආබාධයක් නිසා එම සිහිනය අත්හැර දැමීමට සිදුවිය. ඔහුගේ තරුණ කාලය පසුකාලීනව එංගලන්ත ක්‍රිකට් පිටියේ දැවැන්තයෙකු බවට පත්වූ ''ජෙෆ්රි බෝයිකොට්'' සහ ජනප්‍රිය මාධ්‍යවේදියෙකු වූ ''මයිකල් පාකින්සන්'' යන මහත්වරුන් සමඟ බැඳී තිබුණේ, ඔවුන් තිදෙනා බාන්ස්ලි ක්‍රිකට් සමාජය නියෝජනය කරමින් එකම කණ්ඩායමක ක්‍රීඩා කළ බැවිනි.
ක්‍රීඩකයෙකු ලෙස අසම්පූර්ණ සිහිනය
ඩිකී බර්ඩ්ගේ වෘත්තීය ක්‍රිකට් දිවිය 1956 දී ''යෝක්ෂයර් කණ්ඩායමෙන්'' ආරම්භ වූ අතර, 1964 දක්වා ''ලෙස්ටර්ශයර්'' ප්‍රාන්තයද නියෝජනය කළේය. ඔහු දකුණත් පිතිකරුවෙකු ලෙස First-Class තරග 93කට ක්‍රීඩා කරමින් ලකුණු 3,314ක් ලබා ගත්තද, ඔහුගේ පිතිකරණ සාමාන්‍යය වූයේ 20.71ක් පමණි.
ඔහුගේ ක්‍රීඩක දිවිය සාර්ථක නොවීමට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ ඔහුගේ අධික චිත්තවේගීය භාවය සහ ස්නායු දුර්වලතාවයි. ජෙෆ්රි බෝයිකොට් වරක් පැවසූ ආකාරයට, ඉනිමකට පෙර දැඩි ලෙස වෙව්ලූ ඩිකී බර්ඩ්ට සමහර අවස්ථාවලදී ක්‍රිකට් අත්වැසුම් පවා පැළඳගැනීමට නොහැකි විය.

First-Class තරග93

ලකුණ 3,314  පිතිකරණ සාමාන්‍යය   20.71
විනිසුරු දිවිය  ටෙස්ට් තරග 66  එක්දින තරග 69 ලෝක කුසලාන අවසන් තරග 3
කෙසේ වෙතත්, ක්‍රීඩකයෙකු ලෙස ඔහු ලද මෙම අසාර්ථකත්වය සහ ස්නායු දුර්වලතාව, ඔහුට ක්‍රීඩකයින්ගේ හැඟීම් වඩා හොඳින් අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාරී විය. එමගින් ඔහු වඩාත් සංවේදී හා මානුෂික විනිසුරුවරයෙකු බවට පත් විය. "මම ක්‍රීඩාංගණයේ සීමාවෙන් එපිටට යන විට, මට සම්පූර්ණයෙන්ම පාලනයක් දැනෙන එකම අවස්ථාව එයයි" යනුවෙන් ඔහු පැවසූ ප්‍රකාශය ඔහුගේ දෙවන දිවියේ සාර්ථකත්වය තහවුරු කරයි.
සුදු කබායෙන් රජ වූ විනිසුරුගේ යුගය
ඩිකී බර්ඩ්ගේ ජීවිතයේ වඩාත් සාර්ථකම පරිච්ඡේදය වූයේ ඔහුගේ විනිසුරු දිවියයි. 1973 දී සිය පළමු ටෙස්ට් තරගය සඳහා සුදු කබාය හැඳගත් ඔහු, සිය වෘත්තීය ජීවිතය තුළ ටෙස්ට් තරග 66ක් සහ එක්දින ජාත්‍යන්තර තරග 69කට විනිසුරු තීරණ ලබා දුන්නේය. විශ්‍රාම යන අවස්ථාවේදී එය ලෝක වාර්තාවක් විය. 1975 වසරේ පැවති පළමු ක්‍රිකට් ලෝක කුසලාන අවසන් තරගය ඇතුළුව, ඔහු ලෝක කුසලාන අවසන් තරග තුනකට විනිසුරුවරයෙකු ලෙස කටයුතු කිරීමද සුවිශේෂී වේ.

ඔහු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ සිටි වඩාත් ජනප්‍රියම විනිසුරුවරයා බවට පත් වූයේ ඔහුගේ අද්විතීය චරිත ලක්ෂණ සහ හාස්‍යජනක ක්‍රියාවන් නිසාය. "නො-අවුට්" විනිසුරු: කඩුල්ල මුවා කිරීමේ අවස්ථා වලදී තමාට සම්පූර්ණයෙන් සත්‍ය බව හැඟුණහොත් පමණක් තීරණ ලබා දීම නිසා, ඔහුට "නො-අවුට්" විනිසුරුවරයෙකු ලෙස කීර්තිනාමයක් තිබුණි.  ඔහුගේ ස්නායු දුර්වලතාව නිසා, ඔහු නිතරම ඕනෑම ස්ථානයකට පැය ගණනකට පෙර පැමිණීමට පුරුදුව සිටියේය. වරක් රැජින හමුවීමට බකිංහැම් මාලිගයට පැය හතරකට පෙරද, අගමැති ජෝන් මේජර්ගේ නිවසට උදෑසන 7.00ටද ඔහු පැමිණ සිටියේය.
වරක් ට්‍රෙන්ට් බ්‍රිජ් ක්‍රීඩාංගණයේදී, පැහැදිලි දිවා එළියේදී තරගය නැවැත්වීමට ඔහු තීරණය කළේ හිරු එළිය හරිතාගාරයක වීදුරු වලින් පරාවර්තනය වී ක්‍රීඩකයන්ගේ ඇස්වලට වැදීම නිසාය. මෙම ක්‍රියාකලාපයන් ඔහුගේ චරිතයේ කොටසක් බවට පත් විය. විනිසුරුවරයෙකුගේ භූමිකාව දැඩි හා විධිමත් එකක්ව පැවති යුගයක, ඔහු එම භූමිකාවට මානව ගුණාංග එකතු කළේය.
ඩිකී බර්ඩ්ගේ අමතක නොවන සිදුවීම්
ඩිකී බර්ඩ්ගේ විනිසුරු දිවියට සදාකාලික කීර්තියක් එක් කළ සිදුවීම් තුනක් ඔහුගේ චරිතයේ මානව ගුණය, හාස්‍යය සහ අභිමානය මනාව පෙන්වා දෙයි:
ලෝඩ්ස් බෝම්බ තර්ජනය (1973):  එංගලන්තය සහ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් කණ්ඩායම අතර ලෝඩ්ස්හි පැවති ටෙස්ට් තරගයකදී, බෝම්බ තර්ජනයක් හේතුවෙන් සියලුම ප්‍රේක්ෂකයින් ඉවත් කරන ලදී. නමුත් ඩිකී බර්ඩ් ක්‍රීඩාංගණයේ තණතිල්ලේම වාඩි වී සිටියේය. ඒ ගැන පසුව ඔහු පැවසූයේ, "මම හිතුවේ ආරක්ෂිතම ස්ථානය තණතීරුවේ මැද බවයි" යනුවෙනි.
නැතිවූ සුප්‍රසිද්ධ තොප්පිය (1975): පළමු ලෝක කුසලාන අවසන් තරගයෙන් පසු බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් කණ්ඩායමේ රසිකයන් පිටිය ආක්‍රමණය කළ අවස්ථාවේදී, ඔහුගේ සුප්‍රසිද්ධ තොප්පිය රසිකයෙකු විසින් සොරකම් කරන ලදී. මෙම හාස්‍යජනක සිදුවීම ඔහුගේ ජනප්‍රියත්වයේ තවත් සන්ධිස්ථානයක් විය.
ගෞරවාචාරය සහ රාජකාරිය (1996): 1996 දී ලෝඩ්ස්හිදී එංගලන්තය සහ ඉන්දියාව අතර පැවති ඔහුගේ අවසන් ටෙස්ට් තරගයේදී, කණ්ඩායම් දෙකේම ක්‍රීඩකයින් ඔහුව පිටියට කැඳවා ගෞරවාචාර පෙළක් (Guard of Honour) ඉදිරිපත් කළේය. මෙය විනිසුරුවරයෙකුට ලැබුණු අතිශය දුර්ලභ ගෞරවයක් විය. මේ හැඟීම්බර අවස්ථාවෙන් කඳුළු පිරි දෑසින් පසුව, ඔහු දැඩි අධිෂ්ඨානයෙන් මයිකල් ඇතර්ටන්ව එල්. බී. ඩබ්ලිව් (LBW) ලෙස දැවී ගිය බවට තීරණයක් ලබා දුන්නේය. මෙමගින් ඔහු, ලැබුණු ගෞරවය කෙසේ වුවත්, තම රාජකාරිය සඳහා වූ පක්ෂග්‍රාහී නොවන ස්ථාවරය ලෝකයටම පෙන්වා දුන්නේය.
පිටියෙන් ඔබ්බට විහිදුණු උරුමය සහ පුණ්‍යායතනය
ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් විනිසුරු දිවියෙන් 1996 දී සමුගත් ඩිකී බර්ඩ්ගේ ජනප්‍රියත්වය ඉන්පසුවද කිසිසේත් අඩු නොවීය. 1997 දී නිකුත් වූ ඔහුගේ ස්වයං චරිතාපදානය, "ඩිකී බර්ඩ්: මගේ ස්වයං චරිතාපදානය," පිටපත් මිලියනයකට වඩා අලෙවි වී, එක්සත් රාජධානියේ වැඩිම පිටපත් සංඛ්‍යාවක් අලෙවි වූ ක්‍රීඩා පොත බවට පත් විය.
ඔහුගේ ජීවිතයේ ඉතා වැදගත් අංශයක් වූයේ පුණ්‍යායතනයයි. 2004 දී පිහිටවූ ඩිකී බර්ඩ් පදනම මගින්, මුල්‍යමය වශයෙන් අවාසි සහගත තරුණ ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන්ට ඔවුන්ගේ සිහින සැබෑ කරගැනීම සඳහා ආධාර ලබා දුන්නේය. ක්‍රිකට් පමණක් නොව අශ්ව රේසිං, අයිස් ස්කේටිං වැනි විවිධ ක්‍රීඩා සඳහාද මෙම පදනම ආධාර කර ඇත. මෙම පදනම ඔහුගේ දුප්පත් ළමා කාලයේ අත්දැකීම්වලින් පෙලඹීමක් ලැබූවක් බව පැහැදිලිය.
ඔහුගේ ජීවිත කාලය පුරාම ඩිකී බර්ඩ්ට බොහෝ ගෞරව සම්මාන පිරිනමනු ලැබුණි:
1986 දී Member of the Order of the British Empire (MBE) සම්මානය.
2012 දී Officer of the Order of the British Empire (OBE) සම්මානය.
ලීඩ්ස්, හඩර්ස්ෆීල්ඩ් සහ ෂෙෆීල්ඩ් හැලම් විශ්වවිද්‍යාලවලින් ගෞරව ආචාර්ය උපාධි.
ඔහුගේ උපන් ගම වන බාන්ස්ලි නගරයේ ඔහුගේ ප්‍රතිමාවක්ද ඉදිකර ඇත.
සදාතනික ආදරය
හැරල්ඩ් "ඩිකී" බර්ඩ්ගේ ජීවිත කතාව සරල ක්‍රීඩකයෙකුගේ හෝ විනිසුරුවරයෙකුගේ කතාවක් නොව, අසීරුතා ජයගත් මිනිසෙකුගේ කතාවකි. ඔහුගේ වෘත්තීය දක්ෂතාව, විනීතභාවය සහ හාස්‍යය, ඔහුව ක්‍රීඩා ලෝකයේ ප්‍රියතම චරිතයක් බවට පත් කළේය. ඔහු මානව ගුණාංගයන්ගෙන් පිරි චරිතයක් වූ අතර, ක්‍රීඩාවේ දක්ෂතාවයටත් වඩා චරිතයට ඇති ගෞරවය ඔහුගේ ජනප්‍රියත්වයට ප්‍රධාන හේතුව විය.
ඩිකී බර්ඩ්ගේ වියෝව ක්‍රිකට් ලෝකයේ විශාල හිස්තැනක් ඉතිරි කළද, ක්‍රීඩාශීලීත්වය, නිහතමානීකම සහ ජීවිතය පිළිබඳ වූ ඔහුගේ ප්‍රීතිමත් ආකල්පය අනාගත පරපුරට විශාල ආශ්වාදයක් ලබා දෙනු නොඅනුමානය. ඔහුගේ ජීවිතය කියාපාන්නේ, සමහර විට විශිෂ්ටතම වීරයන් වන්නේ තමන්ව අව්‍යාජව ලෝකයට පාර පෙන්වූ පුද්ගලයින් බවයි