සොබා දහමේ අසිරිමත් කවිය කියවන්න හෝර්ටන් තැන්න වෙත එන්න...

සුදු මීදුම් සේලවලින් වැසීගිය පොළෝ මිහිකතගේ සිහින පාරාදීසය...

මහසෙන් රත්නායක
ස්වභාව ධර්මයා විසින් ලියන ලද කවි ඔබ දැක තිබේද..? නොමැති නම් ඔබ සීතල නුවරඑළියට දිනක පැමිණෙන්න. එවිට මීපිලිමාන කන්දේඇල හරහා ''අඹේවෙල'' වෙත එන මාර්ගය සොයා ගැනීම අපහසු නොවේ. අඹේවෙල හන්දියට පැමිණ අඹේවෙල දුම්රිය නැවතුම්පළත් පසුකොට තව ඉදිරියට එන විට ඔබට ''පට්ටිපොළ'' හුදෙකලා කඩමණ්ඩියත් දුම්රිය ස්ථානයත් පසු කරන්නට සිදුවේ. එතැන් සිට සැතපුම් ගණනාවක් යනතුරුම අසීරු කඳු දුර්ගයක් තරණය කරන්නට ඉදිකර ඇති කඳුකර වංගු සහ දීර්ඝ පටු මාර්ගයක අත්දැකීම විදගන්නට මොහොතක් ඔබට සිදුවෙනවා ඇත. හොඳින් හිරු පායා ඇති සුවබර උණුසුම් දීප්තිමත් දවසක නම් මේ ටිකින් ටික මහ කන්ද තරණය කරමින් ඇදී යන්නේ ''මිහිපිට සුරපුර මස්තකයට''දැයි හැඟීමක් ඔබේ සිතේ මෝදු වනවා නොඅනුමානය. ඒ අසීරු මහ කන්ද තරණය කිරීමෙන් අනතුරුව ඔබ ඉදිරියේ සුදු සීත මිහිඳුම් වලා අතරින් මතුවෙමින් මැවි මැවී පෙනෙන්නේ සොබා දහම විසින් ලියා තැබූ ඒ අසිරිමත් කවියයි. 

ඒ අසිරිමත් කවිය මේ පුංචි දිවයිනේ පියස්ස බඳු ''මහාඑලිය තැන්න'' හෙවත් ''හෝර්ටන් තැන්න'' මිස වෙන කුමක්ද... 
ශ්‍රී ලංකාවේ කඳුකරයේ හදවත එයයි. මීදුම් සුනීල සුලං රැල්ලෙන් ආවරණය වූ ''මහවැලි, කැලණි, කලු, වලවේ'' නම් අපේ රටේ සිව් මහා ගංගාවන්ට ජන්ම භූමිය වූ ''හෝටන්තැන්න ජාතික අභභූමිය'' ලංකාවේ සුන්දරම වන අරණ ලෙස හැඳින්වෙන්නේ ඊට අනන්‍ය ස්වභාවික සුන්දරත්වය නිසා පමණක් නොවේ. මෙහි තිබෙන තියුණු සීතල රාත්‍රි කාලය, උදෑසන මීදුම් වළාවන්ගෙන් ආවරණය වූ පුළුල් තණපිටි, ගංගාවන්ට මූලය සපයන සිහින් සිනිදු දියකදුරු, සහ විවිධ වනජීවීන්ගේ ජීවමාන රූප සිතුවම් වන සුන්දරත්වය නිසා හෝටන් තැන්න යනු සරලවම, ස්වභාව ධර්මයේ කවියකි. මෙම ලිපියෙන් අපි මෙම සුන්දර පරිසරයේ ගැඹුරු රහස් විමසා බලමු. 

තවත් අලුත් දවසක් රැගෙන සුව බර උදෑසනක් හෝටර්න් තැන්නට පිවිසෙන විට, ඔබේ පරිසරයම මීදුම් වලාකින් ආවරණය වේ. සීතල සුළඟක් ඔබේ මුහුණට ස්පර්ශ වේ. ළඟ තිබෙන වස්තූන් පවා ඔබේ ඇසින් වසන් වන්නේ, බලන්නට බැරි වන්නේ තැන්නටම ආවේනික ගන  මීදුම පටලය නිසාය. නමුත් එම මීදුම තුළින් එළියට එන සූර්ය කිරණ පහන් රැල්ලක් මෙන් ඔබේ සිතුවිලි ආලෝකවත් කරයි. මෙහි තියුණු සීතලය ඔබේ රුධිරයේ සරතස නිවීම වේගවත් කරයි. තෙරක් නොපෙනෙන තණපිටිවලින් ආහාර සොයමින් ඇවිදින මුව ගෝනුන් වැනි සිවුපාවන්ගේ නාද, පක්ෂීන්ගේ මිහිරි ගීත, උල්පත් වලින් වෑහෙන දිය බිඳු තණ පඳුරු අතරින් ගලා හැලෙන රිද්මය මේ තැන්නට මවා පානා වටිනාකම ස්වභාදහමේ සංගීතයයි. ඒ සංගීතයට මේ තණපිටි හරහා නිරතුරුව හමන සුළඟේ රිද්මය මුසුවේ. එවිට මේ මිහිපිට මැවෙන සුන්දරත්වය වචනයෙන් විස්තර කළ හැකිද. හෝටන් තැන්න යනු ලංකාවේ සුන්දරම ඉසව්වක් ලෙස හඳුන්වන්නේ එහි මෙවැනි අපමණක් අනන්‍ය අත්දැකීම් නිසාය. UNESCO වර්ල්ඩ් හෙරිටේජ් සයිට් ලෙස හඳුන්වා ඇති මධ්‍යම කඳුකරයේ කොටසක් වූ මෙය, ස්වභාව ධර්මයේ සම්පූර්ණත්වයේ පරිපූර්ණභාවයෙහි සංකේතයකි.

පුරාණ සිංහල නම්වලින් බ්‍රිතාන්‍ය නමකට
හෝටන් තැන්නේ ඉතිහාසය පුරණ ලංකාවේ සිටම ආරම්භ වේ. සිංහලෙන් "මහ එළිය තැන්න" ලෙස හැඳින්වූ මෙම ප්‍රදේශය, බලංගොඩ සංස්කෘතියේ (පුරාණ මානව සංස්කෘතියක්) සාක්ෂි සාධක රැසක් ගවේෂණවලින් සොයාගත් පුරාවිද්‍යාත්මක භූමියක් ලෙස ද සැලකිය හැකිය. පුරාතන මානවයාට හා ඊට පෙර සිටි සත්ව කොට්ඨාශවලට අයත් සාක්ෂි හා සාධක සොයාගෙන ඇත. පුරාණ ලංකාවේ ජනතාව මෙහි ආරම්භක සාමාජිකයින් ලෙස ජීවත් වූ බවටද ඔවුන් ගල් ආයුධ මෙවලම් භාවිත කළ බවටද සාධක තිබේ. 

බ්‍රිතාන්‍ය යුගයේදී, 1834දී ලුතිනන්ට් විලියම් ෆිෂර් සහ ලුතිනන්ට් ඇල්බට් වොට්සන් මගින් ගවේෂණය කරන ලද මෙම ප්‍රදේශය, 1836දී සර් රොබට් විල්මොට්-හෝටන්, එවකට සිලෝන්හි ආණ්ඩුකාරයාගේ නමින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. ඔහුගේ 1831-1837 කාලයේ සේවය වෙනුවෙන් මෙම ගෞරවය ලබා දී ඇතැයි කියැවෙයි. එතැන් පටන් සුදු ජාතික මහත්වරුන් විනෝද වීමට සහ සතුන් දඩයම් කිරීමට මෙම ප්‍රදේශයට තෝරා ගන්නා ලදැ යි ඉතිහාසය සාක්ෂි සපයයි.   
1873දී සර් ජෝසෆ් ඩාල්ටන් හුකර්, බ්‍රිතාන්‍ය රජයට උපදෙස් දුන්නේ මීටර් 1500කට වැඩි උස්බිම්වල ''වනාන්තර ආරක්ෂා'' කිරීමටය. මෙය මූලික ආරක්ෂණ පියවරයක් විය.  පසුකාලී නව ශීතල එංගලන්තයේ දේශගුණයෙන් පෝෂිත මෙම ප්‍රදේශය අර්ථාපල් වගාවන්ට යෝග්‍යදැයි ගවේෂණ පවත්වා ඇත.
පසුකාලීනව1969 දෙසැම්බර් 5 වන දින වනජීවී සංරක්ෂණ ආඥා පනත යටතේ වනජීවී සංරක්ෂණ කලාපයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, 1988 මාර්තු 18 වන දින ''ජාතික වනෝද්‍යානයක්'' බවට පත් විය. එය හෙක්ටාර් 3160ක වර්ග ප්‍රමාණයෙන් යුක්තය. 2010 දී ''UNESCO වර්ල්ඩ් හෙරිටේජ් ලෑන්ඩ්ස්කේප්'' ලෙස ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකරය සමග එකතු වූ මෙය, ස්වභාව ධර්මයේ IX සහ X ක්‍රයිටීරියා යටතේ ආරක්ෂා වේ.

මෙම ඉතිහාසය තුළින් පෙනෙන්නේ හෝටන් තැන්න යනු සරල ස්ථානයක් නොවන බවයි. එය පුරාණ සිංහල ජනතාවගේ ජීවන රටාවේ කොටසක් වූවක් වන අතර, බ්‍රිතාන්‍ය යුගයේදී ගෞරවනීය සංචාරක හා පාරිසරික ආකර්ශණයක් සහිත ස්ථානයක් බවට පත්වූවකි. එහි ආරක්ෂණ ඉතිහාසය ලංකාවේ ස්වභාවධර්මයේ හා පරිසර ආරක්ෂණයේ විධිමත් මූලාශ්‍රයක් ලෙස සැලකේ.
භූගෝලීය විශේෂත්වයන් සහ දේශගුණය
හෝටන් තැන්න ජාතික වනෝද්‍යානය නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කයේ, මධ්‍යම කඳුකරයේ දකුණු මායිමේ පිහිටා ඇත. එහි උන්නතාංශය මීටර් 2100 සිට 2300 දක්වා වේ. වර්ග කිලෝමීටර් 31.6ක (හෙක්ටාර් 3160) ප්‍රමාණයකින් යුක්ත මෙම ප්‍රදේශය, කිරිගල්පොත්ත (මීටර් 2389) සහ තොටුපොළ කන්ද (මීටර් 2357) වැනි ලංකාවේ දෙවන හා තෙවන උසම කදුමුදුන්වලින් යුක්තය. මෙහි භූමි රූපය ''ප්ලේටෝ, ග්‍රීන්ලන්ඩ්, වනාන්තර, සහ ගංගා ඇළවලින්'' සමන්විතය. ප්‍රෙකැම්බ්‍රියන් යුගයේ ගල් (අර්කියන් යුගයේ) මෙහි පවතින අතර, ඛොඩලයිට්, චාර්නොකයිට්, සහ ග්‍රැනිටික් ග්නයිස් වැනි ගල් වර්ග ඇත. රතු-මඩකහ පොඩ්සොලික් මිශ්‍රිතයකින් යුත් මෙම භූමිය, කාබනික ද්‍රව්‍යවලින් ආවරණය වී ඇත.
මෙම ප්‍රදේශය ලංකාවේ ප්‍රධාන ගංගා ගණනාවක මූලාශ්‍රයකි. මහවැලි, කැළණි, කළු, වලවේ ගංගා මෙමගින් ආරම්භ වේ. බෙළිහුල් ඔය, අග්‍රා ඔය, හිරිකැටි ඔය, උමා ඔය, සහ බොගවන්තලාව ඔය ද මෙහිින් උප්පත්තිය ලබයි. මෙය ලංකාවේ ජල මූලාශ්‍රවල හදවත ලෙසද සැලකේ.

දේශගුණය සම්බන්ධයෙන් ගත්කල හෝටන් තැන්නේ සීතල, තෙත් දේශගුණයකි. වාර්ෂික වර්ෂාපතනය මිලිමීටර් 2000කට වඩා වැඩි වන අතර, පොළොව මතුපිට ඝන මීදුම් තට්ටුව නිසා හොර්ටන් තැන්නට වැටෙන සූර්ය ආලෝකය සීමිතය. සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 13°C (දවල් 27°C සිට රාත්‍රී 5°C දක්වා). වසර අවසානයේ දැඩි සීත සමයකි. පෙබරවාරියේදී මෘදු ශිතකාලයකි. අප්‍රේල් මාසය වන විට පැහැදිලි දේශගුණයකි.  ඇත්තේ විශ්මිත කාලගුණයකි. නිතර නිතර කාලගුණය පුළුල් පරිවර්තනයකට ලක්වේ.  වේගවත් සුළං ප්‍රවාහයන් සමඟ එන වේගවත් වර්ෂාපතනය නිසා හෝර්ටන් තැන්නේ වෘක්ෂලතා වූ ඝණපොත්තකින් සහ කුරු බවකින් යුතු ශාක බවට පත් වී ඇත. අන්තර්  මෝසම් සමයේදී සුළං වැඩි වේ. මෙම දේශගුණය නිසා මෙහි ශාක හා වනජීවීන් අනන්‍ය ආකාරයට වර්ධනය වී ඇත.
මෙම භූගෝලීය සහ දේශගුණික විශේෂත්වයන් හෝටන් තැන්න ලංකාවේ සුන්දරම තැනක් බවට පත් කර ඇත. පිරිසුදු ජල මූලාශ්‍ර,  උස්බිම් පතන , වේගවත් සුළං සහිත සීතල මීදුම් රැලි ඔබව ස්වභාව ධර්මයේ රාජධානියකට ගෙනයන බව අනුමාන කළ හැකිය.

සුන්දරත්වය, ශාක විවිධත්වය හා කුරු වනාන්තරවල රහස්.
හෝර්ටන් තැන්නටත් ''වසන්තය උදාවෙන සමයක්'' තිබේ. අවුරුද්දක් අවසානයේ එළඹෙන ශීත කාලය කෙළවර වන්නේ ඊලග අලුත් අවුරුද්දේ පෙබරවාරි - මාර්තු මාස වන විටය. සීතල හා වැස්ස තුරන් වී අහස පැහැදිලි වන්නට පටන් ගනියි. හිරු හොඳින් පායා එයි. ගහකොල නව දළු මල්ලා ඉපිලෙයි. මේ වසන්තය උදාවීමත් සමඟව ලංකාවේ වෙනත් කොහේදීවත් දක්නට නැති ''සුවිශේෂී සුන්දර මල් විශේෂයක්'' හෝර්ටන් තැන්න පුරාම පිපෙන්නට පටන් ගනියි. හෝටන් තැන්නටම ආවේනික ''මහ රත්මල'' ලෙස හඳුන්වන මෙය ආකර්ශනීය රතුපාටකින් පිරුණු, පොකුරු ලෙස පිපෙන සුන්දර සිනිඳු මල් විශේෂයකි. ඇතැම් අය ''අශෝකා මල්'' කියා හඳුන්වන්නේද මේවාය. අප්‍රේල් මාසයේ හෝර්ටන් තැන්නට පැමිණෙන සංචාරකයකුට මේ සුන්දර මහ රත්මල් මුළු හෝටන් තැන්නම අලංකාරවත් කරමින් පිපී වැනෙනු දක්නට හැකිය.
හෝටන් තැන්නේ ශාක විවිධත්වය ලෝකයේම ඇගයුමට ලක්වන සුවිශේෂී බවක් පෙන්නුම් කරයි. හෙක්ටාර් 2000ක වෙට් පතන (montane grasslands) සහ හෙක්ටාර් 1160ක (subtropical montane evergreen forests) මගින් සමන්විත මෙම පරිසරය තුළ, ශාක විශේෂ 750කට වඩා වැඩි බව ගණන් බලා ඇත. මෙම ශාක විශේෂ සියල්ල පවුල් 20 කට අයත් වෙයි. ඒ අතරිනුත් බොහෝමයක් ලංකාවටම ආවේණික ශාක වේ.  
වනාන්තර මුදුන මීටර් 20ක උසකින් යුත් Calophyllum walkeri (කොට්ටම්බ), Myrtaceae පවුලේ Syzygium rotundifolium (දොඩම්), Lauraceae පවුලේ Litsea සහ Cinnamomum වැනි ගස්වලින් සමන්විතය. අඳුරු ස්ථරයේ Strobilanthes spp., dwarf bamboos වැනි Indocalamus, Rhodomyrtus tomentosa වැනි ශාක දක්නට ලැබේ. වෘක්ෂ ශාක 54ක් අධ්‍යයනය කර ඇති අතර, ඒවායින් 27 (50%) ලංකාවට ආවේනික ඒක දේශීය ශාක වේ..
ග්‍රීන්ලන්ඩ්වල Arundinella villosa සහ Chrysopogon zeylanicus වැනි ග්‍රාම ආධිපත්‍යය කරයි. ජලමය ප්‍රදේශවල Aponogeton jacobsenii වැනි macrophytes දක්නට ලැබේ. ඔර්කිඩ් 16ක් ලංකාවට අනන්‍ය වන අතර, ferns, lichens ද බහුලය. 2007දී සොයාගත් Anzia lichen genus යනු නවතම සොයාගැනීමකි.
තැන්න හෙවත් පතන (grasslands) ගැන විවාදයක් ඇත. එය මිනිස් කැපුම් සහ ගින්න මගින් ඇති වූ බවත්, ශිතකාලය සහ කැඩීම් මගින් ස්වභාවිකව ඇති වූ බවත් කියැවේ. මෙම ශාක විවිධත්වය හෝටන් තැන්න ජෛව විවිධත්වයේ සුන්දරම තැනක් බවට පත් කර ඇත. ඔබ මෙහි ඇවිදින විට, එක් එක් ශාකයක් ඔබට ස්වභාව ධර්යේමයේ කලාවන් පෙන්වයි.

වනජීවී විවිධත්වය - ගෝණුන්ගේ රාජධානිය
හෝටන් තැන්නේ ''වනජීවී ලෝකය'' ජීවමාන කවියකි. සත්ව 24ක්, පක්ෂීන් 87ක්, මෙහි ජීවත් වේ. 1940 ගණන්වලින් ලංකා අලි (elephants) නැති වූවත්, සම්බර් මුවන් (Sri Lankan sambar deer) ගහනය 1500-2000කි. ලංකාවේ ජනතාව ඔවුන් ගෝනා නමින් හඳුන්වයි. ගෝනා (Sambar Deer): හෝර්ටන් තැන්නේ බහුලවම දක්නට ලැබෙන විශාලතම ක්ෂීරපායි සත්වයාය. කළු වඳුරා, දම් පැහැති මුහුණ ඇති කොළ වඳුරා (Purple-faced Langur), ශ්‍රී ලංකා වලස් වඳුරා (Bear Monkey) මෙහි දිවි ගෙවයි. වලස් වඳුරා ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික උප විශේෂයකි.
හෝර්ටන් තැන්නේ රිලවා (Toque Macaque) ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික සතෙකි. දුර්ලභ කොළදිවියා (හෝර්ටන් තැන්න)  (Horton Plains Slender Loris): ලෝකයේ සිටින දුර්ලභතම ප්‍රයිමේටාවන්ගෙන් එකක් ලෙස සැලකේ.
වල් ඌරා එහි බහුලය. ශ්‍රී ලාංකික කොටියා  (Leopard) කලාතුරකින් දක්නට ලැබේ. කලාවැද්දා (Rusty-spotted Cat) ගැට දඬුලේනා (Grizzled Giant Squirrel) ඕතර් (Eurasian Otter) තැන්නේ ජීවත් වන අනෙකුත්  සතුන්ය.

පක්ෂීන් (Birds)
හෝර්ටන් තැන්න යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතා වැදගත් පක්ෂි කලාපයකි (Important Bird Area). ශ්‍රී ලංකා නිල් මැග්පියා (Sri Lanka Blue Magpie)ගිරි කුරුල්ලා, දුඹුරු ගිරිකුරුල්ලා (Sri Lanka Whistling Thrush), ශ්‍රී ලංකා කඳුකර සුදු ඇස (Sri Lanka Hill White-eye), තැඹිලි පාට මල් පොළොස්සා, දුඹුරු ඇහි පිහාටු ඇති මැස්සා (Dull-blue Flycatcher)
ශ්‍රී ලංකා වලි කුකුළා (Sri Lanka Junglefowl), ශ්‍රී ලංකා කඳුකර ලේන් කිරිල්ලා (Sri Lanka Wood Pigeon). කහ කන් කොණ්ඩයා (Yellow-eared Bulbul), පහන් කිතලයා (Crested Serpent Eagle) ආදීහු සෙසු පක්ෂීන්ය. 
උරගයන් (Reptiles)
අං කටුස්සා, රයිනෝ අං කටුස්සා (Rhino Horn Lizard), කලු කටුස්සා (Black-lipped Lizard), පැන්ඩා කටුස්සා, හෝර්ටන් ප්ලේන්ස් වාමන කටුස්සා (Horton Plains Pygmy Lizard), ගැරඬියා (Common Rough-sided Snake)ආදී සත්වයින් හෝටන් තැන්නට ගෙන එන්නේ නොමද සුන්දරත්වයක් හා වටිනාකමක් බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. හෝර්ටන් තැන්න මෙම බොහෝ සතුන්ගේ ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික වූ හෝ එම ප්‍රදේශයට පමණක් සීමා වූ උප විශේෂයන්ට නිවහන වේ.
හෝර්ටන් තැන්නේ ඒක දේශික සතුන් endemic species බහුලය. මෙම වනජීවී විවිධත්වය හෝටන් තැන්න ලංකාවේ වනජීවී සුන්දරම තැනක් බවට පත් කර ඇත. ඔබ මෙහි ගමන් කරන විට, සම්බර් මුවෙකුගේ (ගෝණෙකු) හමුවීම  ඔබේ සිතුවිලි ආලෝකවත් කරයි.

ආකර්ෂණීය ස්ථාන වර්ල්ඩ්ස් එන්ඩ් සහ බේකර්ස් ෆෝල්ස්
හෝටන් තැන්නේ ආකර්ෂණ බොහෝය. ප්‍රධානම වන්නේ "වර්ල්ඩ්ස් එන්ඩ්" හෙවත් ලෝකාන්තයයි. මීටර් 880ක උසකින් යුත් මෙම ප්‍රපාතය මස්තකයට දකුණු දිග තැනිතලාවේ පුළුල් දර්ශනයක් ලබා දෙයි. උදෑසන මීදුම් රැල්ලන් මගින් ආවරණය වූ මෙම දසුන, සූර්යයා එළියට එන විට ''සුන්දර රූපයක්'' බවට පත්වේ. හෝටන් තැන්නේ වත්මන් දොරටුවේ සිට මෙම ප්‍රපාතය හමුවන තැනට  කිලෝමීටර් 4කි, පයින් යන එම ගමන ඔබට ඉතා සුන්දර අත්දැකීමක් සහ සුන්දර දසුන් රැසක් ලබාදෙන සුවිශේෂී සංචාරයක් වනවාට සැකයක් නැත. එම ගමන අතරමඟදී ''චිමිනි ඇල්ල''Chimney Pool සහ ''බේකර්ස් ඇල්ල''Baker's Falls දැක බලා ගන්නට සංචාරකයන්ට හැකි වනවා ඇත.
බේකර්ස් ඇල්ල (Baker's Falls) යනු සර් සැමුවෙල් බේකර්ගේ නමින් නම් කරන ලද දිය ඇල්ලකි. මීටර් 20ක උසකින් යුත් මෙය, බක් ගස්වලින් ආවරණය වූ ජල දහරාවකි. එතනට එන ගමන් මාර්ගය කිලෝමීටර් 2කි, මහරත් මල් ගස් වලින් පිරී එම සුන්දර ගමන් මග ඡායාරූප ගැනීමට යෝග්‍ය වේ.
මෙම අසිරිමත් ස්ථාන සියල්ල හෝටන් තැන්නේ සුන්දරත්වය තව තවත් වැඩිකරයි . ඔබ මෙහි ගමන් කරන විට, තබන තබන සෑම පියවරක්ම ස්වභාව ධර්මයේ අසිරිමත් ආශ්චර්‍යයක් වැනිය.
සංචාරක මාර්ග සහ සුන්දරත්වය සොයන ගමනකට හෝර්ටන් තැන්නට යාමට නුවරඑළිය හෝ හැටන් මගින් පැමිණීම හොඳම මාර්ගයයි. ජීප් හෝ 4x4 වාහන භාවිතා කළ හැකිය, මධ්‍යම කඳුකරයේ දුශ්කර මාර්ග නිසා හොඳම කාලය ජනවාරි-මාර්තු (අඩු වර්ෂාව) කාලවකවානුවයි. අතීතයේ තිබූ අඩු පහසුකම් නිසා මෙම ගමන එදා දුෂ්කර විය. මේ වන විට නවීන වාහන පහසුකම් හා යටිතල පහසුකම්වල දියුණුව මත මෙම ගමනේ ගමනේ සුවපහසු බව වැඩි විය.
හෝර්ටන් තැන්න යනු ස්වභාව ධර්මයේ සංගීතය, විවිධත්වය, සහ සුවිශේෂීත්වය එකට කැටි වූ, සංචාරකයින්ට අනන්‍ය අත්දැකීම් රාශියක් ලබා දෙන ශ්‍රී ලංකාවේ සුන්දරම ස්ථානයකි.